علت آن‌که بعضی‌ها در مسأله‌ی معاد گرفتار شک شدند، یکی نشناختن نفس است که انسان را به کلی با بدن یکی گرفته‌اند و متوجه تجرد روح نشده‌اند،
ودیگری هم مسأله نشناختن قبر است که گمان کرده‌اند منظور از قبر در نصوص اسلامی، همین قبرخاکی است،
در حالی که به صراحت در روایات ما هست که منظور از عالم قبر، همان عالم برزخ است.
عمربن‌یزید می‌گوید:
امام‌صادق«علیه‌السلام» در باره‌ی این‌که شیعیان عذاب قیامتی ندارند فرمودند:
« ....... وَلکِنّی وَاللهِ اَتَخَوَّفُ عَلَیْکُمْ فِی الْبَرْزَخ »[1]
ولیکن خدا می‌داند من نگران شما هستم در برزخ که در آن‌جا عذاب دارید.
پرسیدم: «مَاالْبَرْزَخ؟» برزخ چیست؟
«قالَ: اَلْقَبْر»
فرمودند: برزخ همان «قبر» است.
و غفلت نباید کرد قبرِ حقیقی انسان‌ها همان عالَم برزخی است.
عالم برزخی که عالمی است مجرد و مثل نفس انسان زنده است و شعور دارد، و بنا به فرمایش امام‌صادق«علیه‌السلام» این قبر هر روز می‌گوید: «من خانه‌ی غربت هستم.....»[2]
