در قرآن از خوابهایی نام برده است که از رابطهای بین آنچه شخص در خواب با آن روبهرو میشود و بین عالَم خارج حکایت دارد.
مثل خواب حضرت ابراهیم«علیهالسلام» نسبت به ذبح فرزندشان(105/صافات)،
و یا رؤیای حضرت یوسف«علیهالسلام»،
و یا رؤیای دو رفیق همزندانی حضرت یوسف«علیهالسلام»،
و یا رؤیای پادشاه مصر،
و یا رؤیای رسولخدا«صلواةاللهعلیهوآله» در رابطه با فتح مکه (27/فتح)؛
که تمامی این رؤیاها چنانچه مستحضرید رابطهای با عالَم خارج دارد و صرف خیالات افراد نیست.
_______________________
با اینهمه رؤیا؛ امری است ادراکی که قوه خیال در آن مؤثر است و اگر قوه خیال تحت تأثیر شدید عالَم خارج باشد، آن خیالات در رؤیا دخالتهای شدید میکند. همچنانکه صفات روحی شخص مثل عداوت و عجب و تکبر و حرص و طمع در خیالاتش تأثیر میگذارد.
لذا اکثر رؤیاها؛ تحت تأثیر تخیلات نفسانی است.
تخیلات نفسانی نیز تحت تأثیر همین عوامل طبیعی یا اخلاقی است که نفس را به تصور آنها واداشته است.
پس در حقیقت نفس همان تأثیرات را در خودش حکایت میکند و حقیقت دیگری ندارد.
بنابراین هر رؤیایی، حقیقت نیست هرچند هر رؤیایی تعبیری داردکه تعبیر آن، عوامل طبیعی و یا عوامل اخلاقی هستند.
ولی رؤیاهایی هم هست که با حوادث خارجی و حقایق عالَم وجود ارتباط دارند.